Me hapjen e ekspozitës së punimeve për fëmijë të krijuara gjatë verës dhe vjeshtës së vitit 2022, me ndarjen e çmimeve për më të suksesshmit, më 15 tetor 2022 në Qendrën Kulturore Private “Aquarius” në Mitrovicë, java e fundit e U zhvillua Festivali IV Eco Art. E ftuar speciale ishte Dragana Katiq, Hero e Mbetjeve Serbe. Burimet: Radio Mitrovica Veriore, Televizioni Urë.
Teksti: Radio Mitrovica Veriore (Ivana Vanovac)
Video: Televizioni Urë
Fotot: PKC “Akvarijus” (Milenija Mitković)
Javën e fundit të Eco Art Fest-it – manifestim unik ekologjiko-artistik, i cili u organizua nga PKC “Akvarijus” nga Mitrovica.
Fëmijët ishin të zellshëm dhe dukshëm të frymëzuar nga tema e dashurisë dhe kujdesit për natyrën. Ata janë bërë eko-artistë të vegjël të vërtetë me vetëdijen se serioziteti i problemit vihet në dukje më lehtë dhe më bukur pikërisht përmes artit.
Me rastin e përfundimit të festivalit të mbajtur këtë të shtunë në “Aquarius”, eko-artistët më të mirë morën çmime. Këtë vit ata janë Teodora Jelić dhe Lena Andrić. Së bashku, ata bënë një portret të vajzës së madhe Ljiljana Dražević, e cila i mësoi se si të endnin lecka nga materiale të riciklueshme në një tezgjah.
Teodora thotë se është shumë e lumtur për diplomën e saj, e aq më tepër për kuponin për pjesëmarrje në kampin mjedisor, i cili do të mbahet vitin e ardhshëm në Sremski Karlovci.
“Mezi pres të shkoj… Unë dhe shoqja ime Lena morëm një çmim për një vizatim të Ljiljana Dražević”. Ajo na frymëzoi sepse di të qepë, shikuam sfilatën e saj, e shikonim bukur punën e saj dhe kjo na frymëzoi. Ne duhet të ruajmë natyrën. Kjo bëhet nga fakti që nëse dikush hedh mbeturina pranë koshit, ne duhet t’i hedhim në kosh, jo në natyrë”, thotë Teodora.
Individë dhe organizata që dhanë kontributin e tyre gjatë festivalit dhe që treguan një frymë të veçantë ekologjike, fëmijët u dorëzuan certifikata mirënjohjeje dhe distinktivë, si simbol i formës më të thjeshtë të rebelimit kundër plastikës së pavdekshme.
Jasmina Cvetić, mikesha e tyre e madhe, një aktiviste e vërtetë mjedisore, e cila së bashku me artisten Miljana Dunđerin para disa vitesh krijuan Eco Art Fest dhe gjatë kohëzgjatjes së tij dhanë ndihmë dhe mbështetje morale dhe konkrete.
“Kur e filluam, ishte shumë i vogël. Festivali i parë ishte madje shumë i mirë dhe doli shumë më i mirë nga sa prisja. Kjo tashmë është diçka shumë, shumë serioze sot dhe numri i fëmijëve që kemi përfshirë është dukshëm më i lartë dhe tani jemi edhe në Leposaviq do të shfaqen shfaqje në Zveçan dhe Zubin Potok, kështu që çdo gjë është rritur dhe shpresoj se do të vazhdojë të rritet, thotë Jasmina.
Fëmijët dhe mentorët e tyre vendosën të shpallen për herë të parë eko-heroin e veriut të Kosovës dhe këtë vit, ajo mirënjohje serioze dhe e përgjegjshme i takoi Dejan Aksentijeviqit nga Zveçani, ndërtuesit të një kopshti të pazakontë me ujë.
Dejani thotë se është i nderuar nga vetë pjesëmarrja në festival, nën kujdesin e të cilit priti fëmijët në këtë ekosistem shumë specifik privat.
“Kam kohë që e rregulloj atë kopsht. E bëj për vete, për qejfin tim. Njerëzit e festivalit e kuptuan dhe jam shumë i nderuar. Tek fëmijët që erdhën pashë edhe vullnetin edhe dëshirën. të kenë diçka të tillë në mjedisin e tyre”, thotë Dejan dhe vëren se fëmijët sot fatkeqësisht janë mjaft të shkëputur nga natyra dhe më të orientuar drejt botës dixhitale.
“Unë e shoh atë tek fëmijët e mi dhe kjo është arsyeja pse vendosa t’u tregoj atyre se çfarë do të thotë natyra dhe çfarë do të thotë të jesh në të. Është një kënaqësi dhe thjesht më vjen mirë kur zgjohem në mëngjes dhe pi kafen e parë të mëngjesit me llafazën e një lumi që e kam bërë vetë. Nuk është më e nevojshme të shkosh diku larg në natyrë për të dëgjuar zhurmën e ujit, shushurimën e gjetheve. Kushdo që ka edhe një copë toke më të vogël mund të jetë krijuesi i “natyrës së tij” në mjedisin e tij.
Aksentijević thotë se nuk kërkon shumë kohë dhe para. Ai punon në kohën e tij të lirë, dhe materialin për kopshtin e tij të ujit i mblidhte kryesisht në natyrë.
“Është relaksuese dhe e këndshme kur e dini se është ambienti juaj, hapësira juaj e jetesës”. Nuk kërkon shumë financiarisht. Gjëja më e rëndësishme është një ide krijuese. Unë kam kohë që përpiqem të krijoj sistemin tim të vogël eko për një kohë të gjatë dhe nuk është shumë e vështirë, më besoni. Shkoni në çdo pyll, pranë një përroi, pranë një lumi dhe mund të grumbulloni bimë dhe materiale që thjesht i zhvendosni në oborrin tuaj. Këto janë varietete autoktone të bimëve. Ata nuk kërkojnë shumë vëmendje. Thjesht transplantoni ato dhe lëreni natyrën të bëjë të vetën”, shpjegon eko heroi ynë.
Atë ditë, Dragana Katiq, heroina Trash e Serbisë, po shoqërohej gjithashtu me fëmijët dhe të moshuarit, në fakt koordinatore e seksionit serb të organizatës mjedisore Trash Hero dhe një o f themeluesit e saj. Është operacioni më masiv i pastrimit në Serbi, në të cilin u mblodhën 30 ton mbeturina. Në një bashkëbisedim me gazetarët, Dragana theksoi rëndësinë e festivaleve të tilla sepse apelojnë për më të rinjtë, ata që mund të bëjnë shumë në drejtim të përhapjes së kulturës ekologjike, si sot kur janë të vegjël, ashtu edhe nesër kur roli i tyre do të jetë vendimtar.
“Nëse fëmijët tanë janë të ndërgjegjshëm dhe të përgjegjshëm, ata do të marrin vendime më të mira se ne tani.” Treš Hirou ekziston që nga viti 2018, në Beograd fundjavën e ardhshme do të kemi aksionin tonë të 50-të dhe në Serbi kemi organizuar rreth 300 aksione, në të cilat janë mbledhur gjithsej gati 30 tonë mbeturina. Megjithatë, veprimet e pastrimit nuk u ofruan kurrë si një zgjidhje e plotë. Ato janë thjesht një motivim i mirë, një frymëzim i mirë, na tërheqin vëmendjen, ndaj më pas fillojmë të mendojmë se si krijohen këto mbetje. Hapi përpara se dikush të hedhë mbeturina në natyrë në mënyrë të pavetëdijshme është blerja pa dijeninë e një produkti, dhe hapi përpara kësaj është që dikush pa e ditur e prodhoi atë dhe e prodhoi atë në masë. Veprimet e pastrimit tregojnë se nuk kemi zgjidhje mjaft të mira sistematike për trajtimin e mbetjeve dhe se nuk mendojmë sa duhet për parandalimin”, thotë Dragana, duke theksuar se riciklimi dhe djegia janë disa nga zgjidhjet e ofruara, por jo më të mirat, sepse një Gjatë zbatimit të tyre çlirohen një sasi e madhe helme, të cilat sërish ndotin. Zgjidhja, thotë ai, qëndron në uljen e prodhimit të ambalazheve.
Duke u shoqëruar me të, në panelin që pasoi, mësojmë se çfarë është kompostimi, pse industria me ato kompani dhe marka gjigante, toka në të cilën është rrënjosur problemi i ndotjes, na tregon për shumë momente logjike, të cilat për disa arsye ne nuk janë në dijeni të. Për shembull, shumë njerëz e kanë problem të vishen në dyqane të përdorura, sepse u duket e keqe, johigjienike e kështu me radhë, por nuk e kanë problem të shtrihen në një krevat hoteli, ku ka edhe jastëkë dhe mbulesa krevati – jo e dyta. , por një milion dore, duke pasur parasysh se para nesh, kushedi sa njerëz kanë fjetur atje. Mësuam gjithashtu se në 50 vitet e fundit, ne kemi krijuar më shumë mbeturina sesa paraardhësit tanë në mijëra e mijëra vjet.
Ishin fëmijët ata që e bënë kaq interesante bisedën me pyetjet e tyre të zgjuara dhe të pazakonta drejtuar Draganit.
“Si nuk e urreve mbledhjen e gjithë atyre mbeturinave?”
“A jeni një lloj polici i plehrave?”
Në panelin, i cili u moderua nga eko-aktivistja Jasmina Cvetiq, mori pjesë Milan Dobriq, iniciator i aksionit të pastrimit #trashtag sfidë, i cili u organizua para disa vitesh në Mitrovicë.
Në vazhdim të pasdites së së shtunës, fëmijët së bashku me prindërit dhe organizatorët e festivalit nisën aksionin më konkret mjedisor. Në fund të ditës, ata kishin tre qese të mëdha plot me plehra dhe një park krejtësisht të rregullt dhe të pastër.
Në vazhdim të javës së fundit të Eco Art Fest, na pret premiera e shfaqjes “Planeta chista nek zablista” nga Teatri i Vogël sipas tekstit të Sllobodan Miljkoviqit dhe regjisë së Dunja Nikoliqit (në Zubin Potok në tetor. 18, në Zveçan më 19 tetor), pastaj shfaqja e filmave “Ice i nebo” dhe “Prava cena” (16 dhe 17 tetor), si dhe koncerti i grupit E Play, performanca e DJ Batriq (20 tetor) dhe “Përvoja e Vjenës nga Danilov” (21 tetor).
Hyrja në të gjitha programet është pa pagesë, përveç koncerteve, për të cilat biletat prej 400 dinarë mund të blihen paraprakisht në Qendrën Private Kulturore “Akvarijus”. Gjithashtu, për të gjitha programet është e nevojshme të sillni të paktën një kapak, si kontribut në aksionin “Cap for Handicap”.
IV Eco Art Fest përfundon më 21 tetor në “Aquarius”, ku do të hapet ekspozita me eko postera dhe autori i më të mirëve do të shpërblehet me një çmim prej 1000 euro.
Organizator i festivalit është “Akvarijus” nga Mitrovica, ndërsa këtë vit festivali mbështetet nga Agjencia Zvicerane për Zhvillim dhe Bashkëpunim SDC.
Burimi i tekstit: Radio Mitrovica Veriore >>